Het verhaal van Koninklijke Joh. Enschedé in de heropende Janskerk
Het Noord-Hollands Archief (NHA) heeft het volledige archief van een van de oudste Nederlandse familiebedrijven, Joh. Enschedé uit Haarlem, in zijn depots. Vanaf 23 november is in een permanente tentoonstelling in de Janskerk het verhaal te zien van deze iconische drukker van bankbiljetten, postzegels en ander drukwerk, ontwerper van letters en letterwater. De opening van de tentoonstelling valt samen met de heropening van de ingrijpend gerenoveerde, 700 jaar oude Janskerk, het publiekscentrum van de NHA.
Joh. Enschedé werd in 1703 opgericht door Izaak Enschedé en later groot gemaakt samen met zijn zoon Johannes. Het bedrijf bestaat vandaag de dag nog steeds. De tentoonstelling in de Janskerk beslaat de periode tot de invoering van de euro. De tentoonstelling vertelt het verhaal van hoe deze twee mannen het bedrijf tot een internationaal succes konden maken, over hun vakmanschap, hun hoogwaardige producten, de kunst van het drukken, stempelen, lettergieten, het ontwerpen van bankbiljetten en de bestaande krant de Oprechte Haerlemse Courant.
Alle waardedrukkunst in Nederland
Ontwerpers als Jan van Krimpen, Joan Michael Fleischman en M.C. Escher ontwierpen voor Joh. Enschedé. De Nederlandsche Bank was jarenlang een van de grootste opdrachtgevers. Al het waardedrukwerk in Nederland rolde bijna twee eeuwen lang van hun persen. Het muziekschrift van Fleischman vormde de basis voor de eerste echtheidskenmerken op bankbiljetten en Jan van Krimpen ontwikkelde zijn beroemde letters voor Enschedé.
Het volledige bedrijfsarchief van Joh. Enschedé: drukpersen, letterproeven, mallen, stempels, drukwerk, (ontwerpen van) bankbiljetten en postzegels voor binnen- en buitenland. Een schat voor professionals en onderzoekers. Een enorme bron voor de tentoonstelling, waar dankbaar gebruik van wordt gemaakt.
Stel je eigen bankbiljet samen
De Amsterdamse Studio Louter, bekend van prijswinnende tentoonstellingen over de hele wereld, werd ingehuurd om deze tentoonstelling te ontwikkelen in samenwerking met het Noord-Hollands Archief. De blikvanger is het gebrandschilderde kerkraam dat alle kwaliteiten van het bedrijf samenbrengt. Verder vertellen drie eilanden over de oprichters van het bedrijf, de hoofdstad van Enschedé, de beroemde ontwerpers en lettersnijders en over het drukwerk zelf. Je kunt ook je eigen bankbiljet maken, meer te weten komen over de echtheidskenmerken, zien hoe je op een oude pers drukt, een postzegel snijdt en een letter giet.
Naast de permanente tentoonstelling is er om de paar maanden een tijdelijke tentoonstelling waarin onderwerpen uit de Joh. Enschedé worden uitgelicht. Daarnaast kan het Historisch DrukLAB op verzoek zelf drukwerk maken in een 19e-eeuwse Enschedé drukpers in ateliers. De tentoonstelling in de Janskerk in Haarlem is gratis en geopend van maandag tot en met vrijdag van 9.00 tot 17.00 uur en elke derde zaterdag van de maand van 9.00 tot 16.00 uur.
