Ambacht en ervaring

Rudy staat naast de pers die elke dag kleine kunstwerkjes produceert en wereldwijd enveloppen versiert. “Eigenlijk zou je postzegels met een vergrootglas moeten bekijken. Dan zie je pas hoe ingewikkeld ze zijn. Waar de meeste drukkers werken met raster 80, werken we bij Koninklijke Joh. Enschedé werken we met raster 120. Dus waar andere drukkers moeten stoppen, daar beginnen wij. Wij maken echt unieke producties met veel kleuren en rasters.”
Het ware ambacht van zijn werk wordt weerspiegeld in de complexiteit van de producten en de machines die erbij betrokken zijn. Er kunnen extra machines worden aangesloten op de 10-kleurenpers om de stempelvellen in één run te perforeren of te slitten (de kleine sneden in de stempelvellen met stickers).

Precisiewerk en rozengeur

“Sommige stempels gebruiken alle mogelijkheden die de pers te bieden heeft,” zegt Rudy. “Alle 10 kleuren gebruiken, aan twee kanten tegelijk snijden of perforeren, dat is echt precisiewerk. Dit is wat ons uniek maakt in de wereld. Zelfs sommige staatsdrukkerijen kunnen dit niet.”

Vooral in Europa worden postzegels verkocht als stickervellen, in Azië zijn de postzegels meestal nog gegomd. Voor een goed eindproduct moet Rudy de balans tussen de inkt, het vocht en het aantal stippen in het raster nauwkeurig afstellen. Hoe meer stippen, hoe moeilijker het is om het goed te doen.

Met een pers die 10 kleuren aankan, is dat geen geringe prestatie. Als je ergens te weinig vocht hebt, blijven de stippen aan elkaar plakken. Dit noemen ze “generale”. Ook hier is de ervaring en het vakmanschap duidelijk zichtbaar: Rudy kan met het blote oog zien of de plaat op de pers te droog is of niet.

“Ik werk met verschillende inkten. Thermo-inkt verandert bijvoorbeeld van blauw naar paars als de temperatuur stijgt. En stempels met fosfor gloeien onder speciale lampen. Soms zit er zelfs geur in de inkt verwerkt. We kregen bijvoorbeeld een bestelling voor een hele serie met verschillende bloemen, elk met een eigen geur. Ik vond die van de roos lekker, maar er was er ook een die echt niet lekker was.”

Postzegels met iets extra’s

Maar niet alleen kleuren, inkten, perforaties en stickers; Rudy heeft ook op stof gedrukt. “Je moet genoeg spanning op het papier hebben om het op hoge snelheid door de pers te laten gaan,” zegt hij. “Maar met stof werkt het heel anders. Niet alleen om het goed te krijgen op de pers, maar ook omdat stof meer inkt absorbeert dan papier.”

“Ik vind de stempels met iets extra’s het mooist. Zoals een “scratch off”. Dit zijn stempels waarbij je een laagje kunt wegkrassen waaronder een andere afbeelding verschijnt. Stempels met flexo, iriodine (een glanzend laagje, soms in 2 kleuren), of geparfumeerde inkt. Die zie je niet elke dag.”

Als hij opstaat om weer aan het werk te gaan, deelt Rudy een neveneffect in zijn werk dat je niet zo snel verwacht. Rudy en zijn collega’s zijn extreem fit: soms moeten ze van het ene uiteinde van de pers naar het andere sprinten en daarbij onderdelen en inktemmers optillen. Dat maakt ze snel en sterk!